Sakarya Köprüleri

[yasinkun]

Sangarius Köprüsü (Merkez)
Sakarya ilinde, Sakarya Nehri’nin kollarından Çark Suyu üzerindeki Sangarius Köprüsü Bizans Döneminde VI.yüzyılda İmparator Iustinianus tarafından yaptırılmıştır. Bu köprüden Bizans tarihçilerinden Procopius’da “ İmparator Iustinianus halkın Sagaris dediği nehrin üzerinde bir köprü yaptırmayı uygun buldu. Tanrı her işinde olduğu gibi bu işte de ona yardım edecektir.” diye söz etmiştir.

Köprü, Sakarya-Ankara karayolunun yakınındadır. Kesme taştan yapılmış olup, uzunluğu 336.50 m. genişliği de 10.00 m.dir. Köprünün yüksekliği 9.90 m.dir ve 12 gözden meydana gelmiştir. Günümüze orijinal olarak gelen köprü taş kaplama sistemiyle yapılmıştır. Ancak korkulukları günümüze ulaşamamıştır. Kemer ayakları her iki yönde de dışarı doğru çıkıntılıdır. Ayrıca ayaklar güneyde yarım silindirik, kuzeyde de üçgen mahmuzlarla takviye edilmiştir. Köprünün bir ve dördüncü kemerlerinin kilit taşları üzerinde daire içerisinde haç motiflerine yer verilmiştir. Yedinci kemerin kilit taşında ise tılsım amaçlı bir mask görülmektedir.

Köprü çevresinde Bizans dönemine ait bazı yapı kalıntıları dikkati çekmektedir.

Beş Köprü (Iustinianus) (Sapanca)

Sakarya Adapazarı-Arifiye Demir yolunun üzerinden geçtiği köprü Bizans döneminde İmparator İustunuanus döneminde, 558-560 yıllarında, Sapanca Gölünün sularını Sakarya Nehrine boşaltan Çark deresi (Melas) üzerinde yapılmıştır. Aynı bölgedeki beş Bizans köprüsünden ötürü Beş Köprü ismiyle tanınmıştır. Kitabesi günümüze gelememiştir. Yapıldığı dönemde altıdan geçen akarsu kurumuş ve köprü toprak üzerinde kalmıştır.

Kesme taştan yapılan köprü 430.00 m. uzunluğundadır. Dokuz kemerden meydana gelen köprünün kemer açıklıkları 6.50 m.dir. Yalnızca en büyük orta kemerin uzunluğu 23 m.dir.




Karaaptiler Köprüsü (Merkez)

Sakarya ili Sangarius Köprüsü yakınındaki, Karaaptiler Köyü yakınında Çark Suyu üzerinde bulunan bu köprünün yalnızca ayakları günümüze gelebilmiştir. Bizans döneminde yapıldığı sanılan köprü ile ilgili bir bilgiye kaynaklarda rastlanamamıştır.


Ali Fuat Paşa Köprüsü (Geyve-Göynük)



Sakarya ili Geyve-Göynük yolu üzerinde bulunan bu köprü, tam okunamamakla beraber kitabesinden öğrenildiğine göre, Sultan II. Beyazıt tarafından 1495 yılında yaptırılmıştır. Kitabesinin arkasında dikdörtgen bir mermere de kabartma olarak “Şifa-ül Kulub Lika-ül Mahbub” yazılıdır. Bunun altında da köprüyü yapan mimarlardan Abdullah oğlu Murat’ın ismi yazılıdır. Kitabelerin çevresi çiçek motifleriyle bezenmiştir.

Köprü beyaz kesme taştan, sivri kemerli 15 gözden meydana gelmiştir. Bu gözlerden 5 tanesi suyun içerisinde diğer 10 göz ise seviyeyi düzenlemek için toprak üzerindedir. Köprünün uzunluğu 196.50m. eni 5.50 m dir. En büyük kemer açıklığı ise 12.50 m.dir. Kemerlerin etrafında ikinci ve daha ince bir kemer yapılmıştır. Köprünün 5. ve 6. gözleri arasında yuvarlak kemerli bir boşaltma gözü bulunmaktadır. Ayrıca tempan duvarları ile korkulukları taş bloklardan meydana gelmiştir.

Köprünün Geyve girişindeki gözlerinden 1. ve 4. gözleri yıkılmış, buraya çelik kafeslerden kirişler yapılmıştır. Köprü günümüzde kullanılmaktadır.


Küçük Köprü (Merkez)

Sakarya ili, Adapazarı-İstanbul’da, Çark Suyu üzerinde bulunan bu köprüyü C.Texier Roma Köprüsü olarak tanımlamıştır. Çark Suyunu Kilis Suyu olarak tanımlayan C.Texier “Bu su Romalılardan kalma tek kemerli bir köprünün altından geçer. Oradan güneye döner. Buradan az bir mesafede kırmızı tebeşirden bir tepeyi aşınca Beş Köprüye gelir” demektedir.
Köprü işçilik ve kullanılan malzeme bakından yakınındaki Sangarius Köprüsüne benzemektedir. Köprünün yapımında kalker türü bir taş kullanılmıştır. Köprünün kemer açıklığı 10.00 m.dir. Köprünün iki uçtaki dayanak ayakları yıkılmıştır. Tabliyesi büyük ölçüde blok taşlardan yapılmıştır. Günümüze nispeten iyi bir durumda gelebilmiştir.


Uzunköprü (Tavuklar) (Merkez)

Sakarya, Adapazarı-İstanbul yolu üzerinde bulunan bu köprü Bizans Döneminde VI.yüzyılda yapılmıştır. Büyük olasılıkla İmparator İustinianus dönemine aittir.